суббота, 20 марта 2010 г.

Захварэў на восень

 Яна ўляцела ў мае жыцьцё нібы вясновы ветрык, нібы летняя маланка, раскідаўшы паперы на стале і парушыўшы мой спакой назаўсёды.  Увайшла яна празь дзьверы, яе карыя, амаль чорныя, вочы блішчалі,  доўгія валасы былі сабраны ззаду, а на абліччы быў звышсур’ёзны выгляд. Калі яна працавала, то была яшчэ прыгажэйшай, а калі сьмяялася, то ўсьмешка яе пранізвала сьпіну электрычным токам. Яна была мне прыкладам  ва ўсім, бо на яе раўнаваліся ўсе. Яе бухгальтарскія кнігі былі самымі ахайнымі, а балансы ніколі не вярталіся на дапрацоўку. Голас яе будзіў лепей за каву кожную раніцу, і, калі яна ішла па калідоры, кожны яе крок адбіваўся рэхам у маім сэрцы, а паветра вібравала мікрахвалямі. Здавалася, што яна выпырхнула ў гэты сьвет са старонак расейскіх клясыкаў, заблукаўшы ў стагодзьдзях, а сапраўднае яе імя Тацьцяна ці Ліза.
***
Нібы здань яна хуценька йшла пасьля працы да аўтобуснага прыпынку  ці то па Якуба Коласа, ці то па  ўзьбярэжжы Нівы, шамоцячы спадніцамі і трымаючы ў рукох ці то сумачку, ці то саламяны кошык з ружамі. Здавалася, што вакол мяне спыніўся час, а побач імчацца не новыя бліскучыя аўто, а сапраўдныя карэты, і мінакі збольшага апранутыя не ў сучасную вопратку, а старадаўнія сюртукі. Па плошчы разносіліся гукі трубы і гітарных струнаў, а сонца сьвяціла, ласкаючы мой твар і адбіваючы ад яе доўгі цень. Я непрыкметна йшоў за ёй, пераўвасабляючыся ў Яўгена  Анегіна, хоць сюжэт тут быў зусім іншы. І так хацелася знайсьці пасьля яе маленькую белую пальчатку, якую б яна неспадзявана ўпусьціла, а я, нібы шалёны, схапіў бы з надзяй калісьці вярнуць…
 “Сhérie,  ma chérie, - паклікаў  я нарэшце, - але там, дзе яна плыла яшчэ некалькі хвілінаў таму, - больш не было нікога. Толькі з-за старой яліны, амаль схаваўшай сваімі разложыстымі галінамі мармуровую лаву, мільгануў краёчак белай карункавай спадніцы.  Раптам з-за сьпіны нехта засьмяяўся далікатным і ў той жа час гарэзьлівым сьмехам, я абярнуўся – тое была яна. Яна паглядзела на мяне сваімі вялікімі і глыбокімі, як вір, вачыма, узяла за руку і адразу ж мы адарваліся ад зямлі. Людзі на плошчы Якуба Коласа станавіліся ўсё меньшымі і меньшымі, паветра рабілася халаднейшым, а мае сэрца вырывалася з грудзей ад нечаканага палёту. Яна глядзела на мяне і сьмяялася, моцна трымаючы маю руку сваёй далонькай, а пад намі праплывала сталіца.
Мінуў ЦУМ, Цырк, будынак Галоўпаштамту і перад намі паўстала высачэзная лямпа, якая надарала яскравым сьвятлом мясцовы стадыён. Паволі збаўляючы тэмп, мы падляцелі да даху шматпавярховіку, дзе пад парывамі ветру гайдаліся шматлікія антэны. Адчуўшы цьвердую паверхню пад нагамі, мы падышлі да самога дахавага ўскрайку, і ўселіся, зьвесіўшы зь яго ногі. Яе доўгія і непаслухмяныя валасы былі сабраныя ў мудрагелістую касу, на кончыку якой я заўважыў некалькі колцаў чорнае гумкі.  Вусны яе, пафарбаваныя ў блішчастую памаду, былі сур’ёзна падціснутыя, а шчокі гарэлі пунсовым жарам. Я працягнуў руку, каб абняць яе за стан, але раптам пачуў:
-          Што Вы сабе ўдумалі, малады чалавек? Вы разумееце, што я ўжо даўно замужам?
-          Ну і што, - адказаў я ціха, гледзячы ёй у вочы, - у нас не такая ўжо вялікая розьніца ва ўзросьце…
-          У мяне ёсьць дзеці, сям’я, нарэшце, муж любячы ёсьць, - успыхнула яна гнеўна, стаўшы яшчэ прыгашэйшай.  Давайце пакінем нашыя стасункі ў выключна дзелавым клю…
Яна не пасьпела дагаварыць, бо ўжо была ў маіх абыймах. Яе струмкое цела трапятала пад маімі далонямі, а вусны пачалі цалаваць мае вочы, лоб, шчокі, закрэсьліваючы ўшчэнт папярэднія намеры пакінуць усё, як было раней. Я гладзіў і гладзіў яе па валосьсях, а яна, абхапіўшы мяне рукамі і прытуліўшыся, усе шаптала і шаптала:
-          Божа, што мы робім.… Што мы робім….

Так мінула паўгадзіны ці трохі болей. На чырвона-жоўтым гарызонце палова меднага сонца ўжо пасьпела схавацца за тонкую нітку неба. У восеньскім небе кружылася рознакаляровае лісьце, а зграі пералетных  птушак, пашыхтаваўшыся ў кліны, праляталі над нашымі галовамі.
-          Мне пара, - яна ўздыхнула і сумна паглядзела на мяне. Старэйшая дачка вяртаецца са школы, трэба рыхтаваць вячэру.
-          Так, трэба па дамох, - пагадзіўся я. Але давай толькі паляцім не так хутка.
Яна зноў ўзяла мяне за руку і мы адразу ж узьняліся на будынкам.
-          Я спушчу цябе на твой інтэрнацкі балькон, - крыкнула Міра, - ты толькі трымайся добра.
І сапраўды, праз некалькі імгненьняў мы апынуліся рыхтык над белым інтэрнатам, які глядзеў на нас залатымі вачыма вокнаў.
-          Мы заўтра сустрэнемся? - спытаў я ў яе з маленьнем у голасе.
-          Ня ведаю, - адказала яна, - можа быць…
-          Тады дзе мы сустрэнемся? - не сунімаўся я.
-          На даху Чырвонага касьцела, а пятай, - сказала яна грудным голасам. Ты толькі не спазьняйся, бо мне трэба табе нешта сказаць.
***
Праца назаўтра не ладзілася з самага ранку. Усе мае думкі былі скіраваныя да Міраславы ці Міры, як яе клікалі калегі. Яна праходзіла побач са мной, не падаючы выгляду, што між намі нешта адбылося. Дзень цягнуўся бясконца, і, калі меньшая стрэлка гадзіньніку ўказала на яго канец, я адышоў у канец працоўнага габінэту і, разьбегшыся па рыпучым паркеце,  скочыў з падваконьніку. Вецер падхапіў мяне сваімі парывамі і я паляцеў да маёй каханай.
Калі я прызямліўся на чарапічным даху Касьцёла Сымона і Алены, яна ўжо чакала мяне, трымаючы ў рукох фіялетавую хустачку і неспакойна азіраючыся па бакох.
-          У нас мала часу, - сказала яна, - і мне трэба табе нешта сказаць.
-          Што ты мне хочаш сказаць, Міра? – я спытаў, адчуваючы нешта няладнае.
-          Мы не можам больш сустракацца, Зьмітрок… У мяне свае жыцьцё, а ў цябе свае…
-          І гэта тое, што ты мне хацела сказаць?
-          Так, тое… У мяне ўжо ёсьць адзінае каханьне, Зьмітрок… Яно назаўжды, чуеш? Я столькі зь ім перажыла, маю цудоўных дзетак… А што нас з табой аб’ядноўвае?
-          Добра. – выціснуў я каменным голасам. – Бывай тады…
-          Пачакай…
***
Але я не азірнуўся і паляцеў у неба – туды, дзе промні сьвятла надараюць жыцьцем кожную клетку жывой істоты. Блізу Сонца мае цела ператварылася ў попел, а душа белым дымам узьнялася туды, куды ня лётаюць нават спадарожнікі. І толькі вецер шаптаў і разносіў па пляцы восеньскае лісьце...